انجمن جهاني ارتباطات مالي ميان بانكي (سوييفت) با تفاهم و توافق ۲۳۹ بانك از۱۵ كشور اروپايي و آمريكاي شمالي در ماه مه سال ۱۹۷۳ ميلادي راهاندازي شد. اين بنياد بينالمللي كه دفتر مركزي آن در بلژيك است، بيش از ۱۰ هزار بانك و مؤسسه مالي از ۲۱۰ كشور جهان را به يكديگر متصل ميكند. با شركت سپاهان همراه ارائه دهنده خدمات ترخيص كالا ، واردات كالا از چين ، واردات كالا از دبي و حمل هوايي و حمل دريايي كالا همراه شويد.
سوييفت طبق قوانين بلژيك عمل مينمايد و كشورهاي آمريكا، هلند، انگليس و هنگكنگ بهعنوان مراكز پشتيبان اعضا فعاليت دارند. سوييفت در هر كشور عضو داري يك سَپ (SAP) يعني نقطه دسترسي به سوييفت ميباشد كه توسط مؤسسه سوييفت كنترل ميشود. سَپ ايران در بانك مركزي قرار دارد.
اين سيستم جهت سرعت بخشيدن به انجام معاملات ارزي و جلبرضايت مشتريان و همچنين هماهنگي تمام عمليات ارزي در سطح جهاني با استفاده از يك نرمافزار استاندارد مورد توجه واقع گرديده است.
در حال حاضر تمام بانكهاي داخلي ايران به مركز سپ در بانك مركزي متصل بوده و از طريق سيستم ماهوارهاي پيامها را براي بانكهاي خارج از كشور ارسال مينمايند.
سوييفت به اعضاي خود امكان ميدهد تا اطلاعات مالي مورد نياز خود را بهصورت امن و استاندارد مبادله كنند و با اين كار، هزينه و ريسك مبادلات بانكي را كاهش و كارايي را افزايش ميدهد.
بنابراين، سوييفت نه يك مؤسسه مالي و بانكي است و نه حتي اطلاعات مالي و بانكي را در خود ذخيره ميكند؛ بلكه صرفاً شركتي تعاوني است كه نظام ارتباطات استاندارد ميان بانكها و مؤسسههاي مالي جهان را شكلدهي كرده است. پس روي كاغذ هر بانكي ميتواند بدون عضويت در سوييفت با نهادهاي مالي جهان تراكنش انجام دهد، هر چند در عمل كمتر مؤسسه بينالمللي حاضر ميشود ريسك ارتباطات غيراستاندارد و تضمين نشده را بپذيرد. به زبان سادهتر، تراكنش بينالمللي بدون سوييفت، مانند اين است كه مدير يك شركت بخواهد به جاي استفاده از نامه رسمي و داراي سربرگ، در خانه و با استفاده از ايميل شخصي با شركتهاي ديگر نامهنگاري انجام دهد.
*** ورود ايران به سوييفت
در سال ۱۳۶۴ كارشناسان بانك مركزي بررسيهاي اوليه را براي عضويت بانكهاي ايراني در سوييفت انجام دادند ولي با توجه به وقوع جنگ تحميلي و اولويتهاي اساسيتر اين عضويت به تعويق افتاد. در سال ۱۳۶۹ و پس از پايان جنگ، بانك مركزي هيأتي را مأمور هماهنگي با بانكهاي تجاري به منظور عضويت در سوييفت كرد.
پس از طي دوره بررسي عضويت، در اواخر سال ۱۳۷۰ و پس از هماهنگيهاي لازم با بانكهاي تجاري تقاضاي عضويت سيستم بانكي ايران توسط بانك مركزي به سوييفت ارائه شد. در آذرماه ۱۳۷۱ عضويت بانك مركزي به همراه پنج بانك تجاري صادرات، ملي، تجارت، ملت و سپه در پذيرفته شد.
*** قطع ارتباط سوييفت با ايران
با بالا گرفتن اختلاف نظرهاي بينالمللي درخصوص مسائل هستهاي كشور، روز شنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۰ و در پايان ساعت اداري رسمي كشور سيستم سوييفت بانك مركزي ايران در چارچوب تحريمهاي اروپايي قطع شد. با اين تصميم، خدمات سوييفت به روي تقريباً همه بانكهاي مهم ايران از جمله بانك مركزي، بانك ملي، بانك ملت، بانك تجارت، بانك رفاه، بانك آينده، بانك بينالمللي پرشيا، پست بانك و… مسدود شد. هر چند تحريمها مراودات بينالمللي بانكهاي ايراني را متوقف نكرد، با اين وجود هزينههاي زيادي بر عمليات ارزي و بانكي كل سيستم بانكي كشور وارد شد.
بدين ترتيب ايران اولين كشور عضوي بود كه سوييفت ارتباطات خود را با آن قطع كرد. تاكنون به جز ايران ارتباط سوييفت با كشور ديگري قطع نشده است. در ماههاي اخير كه روابط روسيه و اتحاديه اروپا بر سر مناقشه شرق اوكراين به وخامت گرويده، زمزمه تحريم روسيه در سوييفت نيز شنيده ميشود، هر چند كه هنوز اين شايعه به واقعيت تبديل نشده است.
اگرچه برخي از بانكهاي محروم از خدمات سوييفت توانستند با اجاره خطوط تلفن و فكس از همتايان خود در دوبي، تركيه و چين به انتقال پول بپردازند يا بانكهاي تحريم نشده ايراني را واسطه انتقال قرار دهند، اما اين كار برايشان با كندي و هزينه فراوان صورت ميگرفت. علاوه بر اين، صدور حكم تحريم عليه برخي بانكهاي ايراني، بانكهاي غربي را وادار كرد از انجام ساير ارتباطات بانكي با بانكهاي تحريم شده نيز خودداري كنند.